افیون روشنفکران
رمون آرون
ترجمه پیروز ایزدی

افیون روشنفکران کتابی است به قلم یک صاحب‎نظر و بیانیه‎ای است از سوی مبارزِ راه آزادی؛ کتابی که هم در قلمرو فلسفه و هم در ساحت ادبیاتِ مبارزه‎طلبانه می‎گنجد. کتاب در پی کشف تناقضاتی است که باعث شده بود اکثریت قریب‎به‎اتفاق روشنفکرانی که از روش‎های علمی بریده بودند، به‎لحاظ سیاسی از کمونیسم شوروی در برابر دموکراسی‎های لیبرال حمایت کنند. از آن‎جا که کتاب بر تحلیل دیالکتیکی دقیقی استوار است و شناخت درستی از مارکس و مارکسیست‎ها ارائه می‎دهد، ضمن نمایاندن حقیقت موضوع، معیاری در اختیار روشنفکران می‎گذارد تا با آن آزادی را با وضع موجود بسنجند.

آرون به اهل عِلم هشدار می‎دهد که آنان نمی‎توانند بدون پذیرش مسئولیت به حوزۀ عمومی وارد شوند. وی به افراد اهل عَمل نیز گوشزد می‎کند که الزامات سیاسی نباید آنان را از داوری برای تشخیص درست از غلط یا خیر از شر معاف دارد. به باور او، اگر روشنفکر برای استقلال رأی و حفظ آن، نیازمند اراده و توانمندی است، مردم نیز برای کسب آزادی و صیانت از آن، محتاج شهامت و شکیبایی‎اند.